احمد قدیری

به هر میزان که چندپارگی جامعه، امنیت‌زدا و درهم‌شکننده اتحاد ملت است، یکپارچگی جامعه، امنیت‌زا و ایجادکننده وحدت ملی است.
اما این وحدت هنگامی رخ می‌دهد که علقه‌های مشترک میان جمعیت انسانی پدیدار و حفظ گردد؛ و اینگونه است که عموما زبان، نژاد، مذهب و فرهنگ مشترک، از مؤلفه‌های اساسی ملت‌سازی در طول تاریخ و گستره جغرافیا بوده است.
در این میان و برای ملت ایران اما آنچه بیش از همه، مردم را به هم نزدیک و شکاف‌های مادی و معنوی را ترمیم کرده، بی‌تردید «محرم» و ماتم جانکاه سیدالشهداء، حضرت اباعبدالله(ع) است؛ آنچنان که فقیر و غنی و بی‌قید و مقید را در ازمنه و امکنه‌ای واحد گردهم آورده و از همه مهمتر، به تعاملی بی‌بدیل و مشفقانه با یکدیگر واداشته است. 
کدام رسم ملی یا مذهبی را سراغ دارید که ایرانیان یا جهانیان اینچنین یکرنگ و یکپارچه به استقبال آن روند؟
البته دایره مستقبلین از نوروز نیز به میزان محرم، در جامعه ایرانی وسیع است؛ اما نوروز فاقد ویژگی تعاملی، یکدست‌سازی و درهم‌شکنندگی شکاف‌های اجتماعی و گاه فزاینده آن است.
در نوروز تعامل محدود به دیدوبازدید با خویشان بوده و گامی فراتر نمی‌رود و شکاف‌های عمیق و آزاردهنده فراوانی نیز در آن نمایان است؛ چنانچه مسافرت برخی درون شهری و بعضی برون کشوری است و سفره یکی عالی و دیگری خالی است.
اینجاست که به واسطه «وحدت»، «امنیت» و «هویت» ملی ایجاد شده به واسطه اثر بی‌بدیل محرم، می‌توان معنای «ما ملت امام حسینیم» را معنا کرد و عجیب آنکه این ویژگی ملت‌سازی در عین ایجاد «اتحاد ملی» فاقد وجه سلبی و نفی اغیار است و به «انسجام اسلامی» در مقیاس منطقه‌ای و جهانی نیز منجر شده که این خصیصه را نیز باید به «خصایص الحسین(ع)» اضافه نمود.